„Mój królik od niedawna zachowuje się inaczej niż zwykle. Mniej się rusza, mniej pije, nie chce jeść. Usiadł w kącie klatki a jak wkładam do niej ręce, to na mnie „warczy”. Nie wiem co się dzieje. Jaka jest przyczyna takiego zachowania?”
Króliki to bardzo specyficzne zwierzęta. Z racji swojej płochliwej natury i pozycji na końcu łańcucha pokarmowego nauczyły się doskonale maskować objawy. Ta osobnicza cecha pozwoliła gatunkowi przetrwać, ochronić się przed atakiem drapieżnika i nie osłabiać stada. Występuje nie tylko u królików dziko żyjących, ale też u królików domowych. Jeśli zauważysz, że Twój pupil zaczyna prezentować gwałtowną zmianę zachowania to może oznaczać, że jego stan jest na tyle poważny, że brakuje mu zasobów, żeby ukrywać objawy bez względu na konsekwencje.
Każda nagła zmiana zachowania wymaga diagnostyki u weterynarza specjalizującego się w leczeniu zajęczaków. Przeważnie przyczyną jest problem zdrowotny. Po wykluczeniu somatycznego podłoża można zgłosić się do behawiorysty, żeby przyjrzeć się pozostałym potencjalnym przyczynom.
Zachowanie opisywane przez moją klientkę jest charakterystyczne dla dolegliwości bólowych. Przybliżę Ci dzisiaj ten temat. Dowiesz się jak królik pokazuje, że go boli oraz co robić w takiej sytuacji.
Dziwne zachowanie królików – na co zwrócić uwagę?
Pozycja
Zwróć uwagę na ułożenie ciała. Królik może odciążać bolące miejsce przyjmując nienaturalną pozycję. Postawa ciała napięta, „na kurkę” z podkurczonymi łapkami. Może także stać się wiotki, „przelewać się” przez ręce i mieć trudności z utrzymaniem pozycji pionowej. Może także głośno, nerwowo zgrzytać zębami. Królik, który nie pozwalał się dotykać w tej sytuacji może dawać się głaskać i odwrotnie, miziak może stać się lękowy, wycofany lub agresywny. Może dystansować opiekuna wydając dźwięki, np. takie przypominające warczenie albo chrumkanie. Ostatecznie, kiedy stan jest bardzo ciężki może piszczeć. Zmienia się wyraz pyszczka. Wygląda na smutny, cierpiący.
Aktywność
Dochodzi do spadku aktywności. Królik wybiera sobie bezpieczne miejsce, jak np. klatka czy miejsce pod łóżkiem. Nie rusza się lub rusza się mniej. Oszczędza energię. Stara się nie pogarszać swojej sytuacji i samopoczucia. Nadal pracują pierwotne instynkty, żeby nie narażać się na atak drapieżnika.
Wibrysy
W przypadku odczuwania dolegliwości bólowych przez królika jego wibrysy opadają.
Oczy
Oczy mogą zdradzać strach i cierpienie. Mogą być przymknięte albo całkowicie zamknięte.
Uszy
Uszy u królików stojącouchych położone są do tyłu. U baranków, swobodnie zwisają do dołu, dotykają podłogi.
Przy wystąpieniu dolegliwości bólowych u królika można zaobserwować także spadek apetytu, zmniejszenie wydalania bobków lub ich całkowite zatrzymanie. Zwierzak może także załatwiać się pod siebie. Poszczególne stopnie zaawansowania dolegliwości można ocenić przy pomocy bristolskiej skali oceny bólu.
Bardzo dobrze obrazuje to także poniższa grafika.
Objawy bólu u królika
W tej sytuacji nasz podopieczny zaniedbuje pielęgnację futra. Może ono być matowe, posklejane, brudne. Może także wylizywać i wygryzać futro w miejscu bólu. Jedna z moich podopiecznych wygryzła sobie przez noc szwy po zabiegu. Z powodu obecnych z tego powodu dolegliwości bólowych intensywnie wykopywała pellet z kuwety co nie było dla niej charakterystycznym zachowaniem. Z samego rana pojechałyśmy do weterynarza, który opracował ranę i zalecił odpowiednie leki.
Na zdjęciach poniżej widzimy pozycję bólową. Na pierwszym zdjęciu króliczka dociska bolący brzuch do podłoża i wypina pupę do góry. Oczy są lekko przymknięte. Nie rusza się. Na zdjęciu po prawej stronie, już w gabinecie weterynaryjnym, przyjął pozycję „za kurkę”. Odciąża brzuszek trzymając łapki blisko siebie. Po wyrazie pyszczka widać, że cierpi.
Test smaczka
Jeśli masz wątpliwości co do samopoczucia królika, daj mu ulubiony smaczek. Jeśli go nie zje, to znaczy, że sytuacja jest zła.
Ból u królika – co zrobić w takiej sytuacji?
Warto mieć na takie awaryjne sytuacje przygotowane numery alarmowe do całodobowych lecznic. Oraz podpisany transporter, w razie gdyby była potrzeba, żeby uszak został w szpitalu. Jeśli masz zaprzyjaźnione króliki, zabierz je razem. Zimą zabezpiecz transporter pokrowcem, a latem zwracaj uwagę na to, żeby królika nie przegrzać. Rozłóż matę antypoślizgową na spód transportera i zwiń koc, zabezpieczając uszaka po bokach (żeby nie ślizgał się i nie obijał o transporter). Monitoruj stan uszaka przez całą podróż i reaguj na bieżąco na jego potrzeby. Zadbaj także o swoje emocje. Nie obciążaj nimi weterynarza. Bądź wsparciem dla swojego pupila.
Dolegliwości bólowe u królika – czego nie robić
Nie trać czasu na zadawanie pytań typu „co to może być” na internetowych grupach opiekunów uszaków. Poświęć ten czas na udzielenie pomocy swojemu królikowi. Nie zwlekaj. Jeśli królik pokazuje, że go boli to znaczy, że stan jest naprawdę poważny. Króliki to kruche istotki. Liczy się każda chwila.
Uszatka mojej klientki udało się uratować. Konsultacja polegała na udzielaniu jej wsparcia, przeprowadzeniu krok po kroku przez tą trudną dla niej sytuację, gdyż pod wpływem stresu stała się bierna i bezradna. Znalazłam odpowiednią przychodnię specjalistyczną, gdzie pacjentka niezwłocznie pojechała. Królik otrzymał na miejscu odpowiednie leki, kroplówkę oraz leczenie do domu.
Ta sytuacja pokazuje, że warto zawczasu przygotować się na takie okoliczności. Moja Rita już wielokrotnie lądowała na „ostrym dyżurze” z bolącym brzuchem. Zawsze późnym wieczorem lub w nocy. Zawsze scenariusz był taki sam. Kicała, jadła, piła, była wesoła i nagle zaczynała się pokładać, przyjmować nienaturalne pozycje i odmawiać swoich ulubionych smakołyków odwracając głowę z wyrazem obrzydzenia. Częstą przyczyną wystąpienia ww. dolegliwości jest niedrożność przewodu pokarmowego. Najczęściej mechaniczna, wynikająca z zaczopowania światła jelita czopem z futra w okresie linienia. Dlatego istotne jest wyczesywanie uszaka oraz monitorowanie, czy nie obgryza niepożądanych elementów, np. dywanów.
